Προτομή ηγεμόνα
Αριθμός αντικειμένου
ΕΑΜ 419
Είδος
Έργο πλαστικής
Εποχή
Ρωμαϊκή εποχή
Χρονολόγηση
Γύρω στα τέλη του 2ου αι. μ.Χ.
Διαστάσεις
Ύψος: 0,49 μ.
Υλικό
Μάρμαρο
Θέση
Πρώτος όροφος, βόρεια
Βρέθηκε στο θέατρο του Διονύσου το 1870 ή το 1876. Στο πίσω μέρος το μεγαλύτερο μέρος των μαλλιών έχει συμπληρωθεί.
Εικονίζει νέο άνδρα με εξιδανικευμένα χαρακτηριστικά, πλούσια, ανακατεμένα μαλλιά που πέφτουν μέχρι τους ώμους και κοντή γενειάδα. Το κεφάλι αναφυόταν μέσα από τον κάλυκα άνθους, όπως δείχνουν τα δύο φύλλα άκανθας που σώζονται στον αυχένα. Το άνθος, ως σύμβολο αιωνιότητας και αναγέννησης, δείχνει ότι ο εικονιζόμενος είχε ήδη πεθάνει όταν λαξεύτηκε η προτομή.
Ποιο είναι το πρόσωπο που παριστάνει δεν είναι γνωστό. Ίσως πρόκειται για κάποιον φιλέλληνα ηγεμόνα ή γόνο βασιλικού γένους, που είχε περισσότερο πνευματική παρά πολιτική σχέση με την Αθήνα. Ορισμένοι μελετητές αναγνωρίζουν τον Σαυρομάτη Β΄, βασιλιά του Κιμμερίου Βοσπόρου, άλλοι τον Ροιμητάλκη και άλλοι τον Ηρώδη Αττικό ή τον αυτοκράτορα Γαλλιηνό.
Sybel, L. von, Katalog der Sculpturen zu Athen, Marburg, 1881, σελ. 205, αρ. κατ. 2890
Lepsius, R., Griechische Marmorstudien, Berlin, 1890, σελ. 93, αρ. κατ. 249
Καββαδίας, Π., Γλυπτά του Εθνικού Μουσείου. Κατάλογος περιγραφικός, Αθήνα, 1890-1892, σελ. 265-266, αρ. κατ. 419
Rossbach, O., «Rhoimetalkes, König des Bosporos», Διεθνής Εφημερίς της Νομισματικής Αρχαιολογίας 4, 1901, σελ. 77, εικ. 4
Hekler, Α., Greek and Roman portraits, Cornell University, 1912, σελ. 324, εικ. 261
Graindor, P, «Tête de nègre du Musée de Berlin,», Bulletin de Correspondance Hellénique 39, 1915, σελ. 411 υποσημ. 3
Harrison, E.B., Portrait Sculpture, The Athenian Agora I, Princeton, 1953, σελ. 881, αρ. κατ. 9744
Jucker, H., Das Bildniss im Blaetterkelch, Bibliotheca Helvetica Romana 3, Olten, 1961, σελ. 108, 129, 211, εικ. 46, αρ. κατ. 1
Fittschen, K., «Bemerkungen zu den Porträts des 3 Jahrhunderts n. Chr.», Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts 84, 1969, σελ. 231 υποσημ. 89
Fittschen, K., «Zum Angeblichen Bildnis des Lucius Verus im Thermen-Museum», Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts 86, 1971, σελ. 244-249, εικ. 43, 47
Σταυρίδη, Α., «Ηρακλειώτισσα από τη ρωμαϊκή συλλογή του Εθνικού Μουσείου,», Αρχαιολογικά Ανάλεκτα εξ Αθηνών, 9, 1976, σελ. 107 υποσημ. 7, εικ. 11
Bergmann, M., Studien zum roemischen Portraet des 3. Jahrhunderts n. Chr., Bonn, 1977, σελ. 80-82, πίν. 24, αρ. κατ. 5
Meischner, J., «Privatporträts der Jahre 195 bis 220 n. Chr.», Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts 97, 1982, σελ. 407
Σταυρίδη, Α., Ρωμαϊκά πορτραίτα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, Αθήνα, 1985, σελ. 84-85, εικ. 118-119
Smith, R.R., Hellenistic Royal Portraits, Oxford, 1988, σελ. 142-143, εικ. 73
Fittschen, K., «"Barbaren" Koepfe: Zur Imitation Alexanders d.Gr. in der mittleren Kaiserzeit», στο S. Walker, A. Cameron (επιμ.), The Greek Renaissance in the Roman Empire: Papers from the Tenth British Museum Classical Colloquium (Bulletin supplement 55), London, 1989, σελ. 109, εικ. 13-14
Ρωμιοπούλου, Κ., Ελληνορωμαϊκά γλυπτά του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, Αθήνα, 1997, σελ. 104-105, αρ. κατ. 105
Fittschen, K., Prinzenbildnisse antoninischer Zeit, Mainz, 1999, σελ. 106 υποσημ. 498
Καλτσάς, Ν., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Τα γλυπτά, Αθήνα, 2001, σελ. 362-363, εικ. 775, αρ. κατ. 775
Holtzmann, B., La Sculture Grecque, Paris, 2010, σελ. 362-363, αρ. κατ. 122
Schroeder, T., Im angesichte Roms. Κλασική παράδοση και νεωτερικά στοιχεία στην πλαστική της ρωμαϊκής Ελλάδας, Θεσσαλονίκη, 2012, σελ. 501 υποσημ. 35
Χιώτη, Ε., Αυτοκρατορικά και ιδιωτικά πορτρέτα της εποχής των Αντωνίνων στην Ελλάδα (διδακτορική διατριβή), Θεσσαλονίκη, 2012, σελ. 304-305, πίν. 91, αρ. κατ. 116
Παντερμαλής, Δ., Ελευθεράτου, Σ., Βλασσοπούλου, Χ., Μουσείο Ακρόπολης. Οδηγός, Αθήνα, 2016, σελ. 293, 298-299, εικ. 362
