Η αρχαιολογική ανασκαφή και το μουσείο της

Μία από τις ιδιαιτερότητες του Μουσείου Ακρόπολης είναι η ενσωμάτωση στην αρχιτεκτονική του των ερειπίων της αρχαίας γειτονιάς που έφερε στο φως η αρχαιολογική ανασκαφή που προηγήθηκε της κατασκευής του. Ορατά κάτω από τα γυάλινα δάπεδα και τους εξώστες του Μουσείου, συνδιαλέγονται με τα αριστουργήματα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού που παρουσιάζονται στους ορόφους του.

Η ανασκαφή άνοιξε στο κοινό τον Ιούνιο του 2019, προσφέροντας στους επισκέπτες τη δυνατότητα να γνωρίσουν από κοντά την αρχαία γειτονιά. Να βαδίσουν στους δρόμους της, να δουν τα σπίτια με τις αυλές και τα πηγάδια, να μπουν στην καρδιά των εντυπωσιακών επαύλεων με τα ιδιωτικά λουτρά, να παρατηρήσουν τα εργαστήρια με τις δεξαμενές νερού, με λίγα λόγια να κάνουν ένα ταξίδι στον χρόνο, την ιστορία και την καθημερινότητα των ανθρώπων που έζησαν εδώ, στη σκιά του βράχου της Ακρόπολης, από την 4η χιλιετία π.Χ. έως και τον 12ο αι. μ.Χ.

Ένα ταξίδι που ολοκληρώνεται με το μικρό «Μουσείο της Ανασκαφής», που εγκαινιάστηκε τον Ιούνιο του 2024. Οργανωμένο στις νότιες παρυφές της ανασκαφής, δίπλα στα ερείπια της αρχαίας γειτονιάς, παρουσιάζει μέρος των αντικειμένων που άφησαν πίσω τους οι άνθρωποι που γεννήθηκαν, έζησαν και δημιούργησαν στη γωνιά αυτή της αρχαίας Αθήνας.

 

Συνοπτική ιστορία του οικοπέδου Μακρυγιάννη


Η ζωή του τόπου ξεκινά κάπου μεταξύ του 3.500 και 3.000 π.Χ. Μέχρι και τον 9ο αι. π.Χ., σπίτια, εργαστήρια και νεκροταφεία συνυπάρχουν ή διαδέχονται το ένα το άλλο. Η οικιστική χρήση του χώρου παγιώνεται από τα μέσα του 8ου αι. π.Χ., αν και η κατοίκηση δεν είναι πυκνή. Μέχρι τις αρχές του 5ου αι. π.Χ. η περιοχή βρίσκεται στις παρυφές της πόλης, έξω από τον αρχαιότερο οχυρωματικό περίβολο.

Η μεγάλη τομή γίνεται στα τέλη του 5ου αι. π.Χ., οπότε η περιοχή ρυμοτομείται και αποκτά οριστικά τον αστικό της χαρακτήρα, ενταγμένη πλέον στο τειχισμένο τμήμα της πόλης. Μέχρι τις αρχές του 1ου αι. π.Χ αναπτύσσεται ένα πυκνό οδικό δίκτυο και ο χώρος καταλαμβάνεται από σπίτια με μικρές εσωτερικές αυλές, καταστήματα και εργαστήρια. Το 86 π.Χ. καταστρέφεται από τα στρατεύματα του ρωμαίου στρατηγού Σύλλα και για αρκετά χρόνια εγκαταλείπεται. Λίγο αργότερα ιδρύονται πάνω στα ερείπια εργαστηριακές μονάδες.

Από τα μέσα, όμως, του 2ου αι. μ.Χ. η γειτονιά γνωρίζει νέα άνθηση. Τα σπίτια τώρα είναι μεγαλύτερα. Τα περισσότερα έχουν περίστυλες αυλές, δωμάτια με πολύχρωμες τοιχογραφίες, κάποτε και με ψηφιδωτά δάπεδα, ιδιωτικά αποχωρητήρια και, τα πιο πλούσια, δικά τους λουτρά. Ευημερία που ανακόπτεται το 267 μ.Χ., οπότε η περιοχή βρίσκεται ανάμεσα σε αυτές που καταστρέφουν οι Έρουλοι, φύλο του βορρά.

Ο χώρος αναδιοργανώνεται και πάλι στα τέλη του 4ου-αρχές 5ου αι. μ.Χ. Όλα τα σπίτια έχουν περίστυλες αυλές, ο χαρακτήρας όμως και οι διαστάσεις τους διαφέρουν. Δίπλα σε μικρότερες κατοικίες, ενδεχομένως ανθρώπων της μεσαίας αστικής τάξης, κατασκευάζονται μεγαλύτερα και πολυτελέστερα οικοδομήματα, αστικές επαύλεις εύπορων πολιτών.

Γύρω στα μέσα του 5ου αι. μ.Χ. οι περισσότερες κατοικίες επισκευάζονται και εξακολουθούν να λειτουργούν. Παράλληλα, τη θέση δύο επαύλεων καταλαμβάνει ένα πολυτελές κτήριο με ψηφιδωτά και ιδιωτικό λουτρό (κτήριο Ζ), έδρα υψηλόβαθμου αξιωματούχου ή τοπικού άρχοντα με πρόσβαση στην αυτοκρατορική αυλή.

Στις αρχές του επόμενου αιώνα το κτήριο Ζ αποκτά μια νέα πτέρυγα με καινοτόμα, για την Αθήνα, αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά (κτήριο Ε). Η προσθήκη αυτή, σε συνδυασμό με τη συνέχιση της λειτουργίας ορισμένων παλαιότερων σπιτιών ή την οικοδόμηση νέων, αποδεικνύει ότι η αστική ζωή παραμένει ζωντανή, σε μια εποχή που θεωρείται περίοδος παρακμής και οικιστικής ύφεσης της Αθήνας.

Στο τέλος του 6ου αι. μ.Χ. ορισμένα κτήρια καταστρέφονται και άλλα υφίστανται βλάβες. Στο κάτω επίπεδο του κτηρίου Ε ιδρύονται εργαστήρια, που λειτουργούν τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 8ου αι. μ.Χ. Αργότερα εγκαταλείπονται και για αρκετά χρόνια η περιοχή ερημώνει. Νέα σπίτια και εργαστήρια αναπτύσσονται τον 10ο-12ο αι. μ.Χ., που λειτουργούν μέχρι την οριστική εγκατάλειψη του χώρου στις αρχές του 13ου αι. μ.Χ. 

Στις αρχές του 19ου αι., πάνω στα κατάλοιπα του κτηρίου Ζ, ιδρύεται το κτήριο Weiler, το Πρώτο Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Αθήνας, το οποίο σήμερα φιλοξενεί τις διοικητικές λειτουργίες του Μουσείου Ακρόπολης.
 

ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΕΚΘΕΜΑΤΑ

ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

 

ΒΙΝΤΕΟ


Η ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΩΝ ΚΛΙΤΥΩΝ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

επόμενος εκθεσιακός χώρος

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώσουμε την εμπειρία σας στον ιστότοπό μας

Η χρήση των δεδομένων σας περιγράφεται στις ρυθμίσεις απορρήτου