Βρέθηκε το 2005 στην ανασκαφή του οικοπέδου Μακρυγιάννη, σε δωμάτιο της δυτικής πτέρυγας του κτηρίου Ζ, κοντά στην είσοδο από την οδό ΝΜΑ II.

Η προτομή, που διατηρείται σε άριστη κατάσταση, προέρχεται από ερμαϊκή στήλη. Ουσιαστικά αποτελεί το πάνω μέρος της, το οποίο στηριζόταν στην υπόλοιπη με μεταλλικό σύνδεσμο, κατάλοιπα του οποίου διατηρούνται στην κάτω επιφάνεια. Στο πίσω μέρος, στη συνέχεια του αυχένα, ένα ελλειψοειδές έξαρμα δηλώνει την απαρχή της ωμοπλάτης, ενώ στα πλάγια διαμορφώνονται δύο ορθογώνιοι τόρμοι για την ένθεση των συνηθισμένων στις ερμαϊκές στήλες προεξοχών, στις οποίες κρεμούσαν στεφάνια.

Πρόκειται για ένα από τα είκοσι περίπου γνωστά πορτρέτα του Αριστοτέλη και το μοναδικό που σώζει τη μύτη, με την αναφερόμενη στις πηγές καμπυλότητα. Εξαιρετική είναι η απόδοση των επιμέρους χαρακτηριστικών του φιλοσόφου: το διογκωμένο στα πλάγια κρανίο, το οστεώδες πρόσωπο με τα τονισμένα ζυγωματικά, το πλατύ μέτωπο που αυλακώνεται από τρεις οριζόντιες ρυτίδες, τα λεπτά φρύδια, τα μικρά, αμυγδαλωτά μάτια, τα σφιγμένα χείλη, τα κοντά κυματιστά μαλλιά με τους τρεις ξεχωριστούς βοστρύχους στο μέτωπο, η πλούσια γενειάδα και το πυκνό μουστάκι.

Παρότι η προτομή βρέθηκε σε στρώμα κατάργησης του δωματίου, πιθανότατα του 7ου αι. μ.Χ., η σύνδεσή του με τις περιόδους λειτουργίας του πολυτελούς κτηρίου Ζ, είναι πολύ πιθανή. Από τον 5ο αι. μ.Χ., αν όχι νωρίτερα, ο ιδιοκτήτης του κτηρίου διέθετε πλούσια συλλογή γλυπτών, όπως αγάλματα και ανάγλυφα θεών και πορτρέτα ιδιωτών. Ένα πορτρέτο φιλοσόφου, σαν αυτό του Αριστοτέλη, ενίσχυε το κύρος του, προέβαλλε την υψηλή κοινωνική του θέση και υπογράμμιζε την πνευματική του καλλιέργεια.

Ο Αριστοτέλης, από τους κορυφαίους φιλοσόφους όλων των εποχών, γεννήθηκε στα Στάγειρα της Χαλκιδικής το 384 π.Χ., από πατέρα γιατρό της μακεδονικής αυλής. Υπήρξε μαθητής του Πλάτωνα, με τον οποίο ανέπτυξε στενή σχέση, αν και διαφοροποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό, και δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το 335 π.Χ. ίδρυσε στην Αθήνα τη δική του φιλοσοφική σχολή, το περίφημο Λύκειο ή Περιπατητική σχολή. Το πολυσχιδές έργο του καλύπτει όχι μόνον όλους τους κλάδους της Φιλοσοφίας, αλλά και τους τομείς όλων των βασικών επιστημών. Οι φιλοσοφικές του κατακτήσεις επιβίωσαν της εποχής του και αποτέλεσαν το θεμέλιο για την ανάπτυξη των επιστημών στον δυτικό κόσμο. Πέθανε στη Χαλκίδα σε ηλικία 62 ετών (322 π.Χ.), ενώ το σώμα του μεταφέρθηκε στην πατρίδα του τα Στάγειρα, όπου τάφηκε με εξαιρετικές τιμές.