Αριθμός αντικειμένου
Ακρ. 727
Δημιουργός
Εργαστήριο του Φειδία
Είδος
Αρχιτεκτονικό γλυπτό
Εποχή
Κλασική εποχή
Χρονολόγηση
445-440 π.Χ.
Διαστάσεις
Ύψος: 0,21 μ.
Υλικό
Μάρμαρο Πεντέλης
Θέση
Αίθουσα Παρθενώνα
Κεφάλι Κενταύρου από τη μετόπη 7, προσαρμοσμένο στο γύψινο αντίγραφο της αυθεντικής που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου. Εδώ ο Λαπίθης απωθεί με το ένα χέρι τον Κένταυρο και με το άλλο ετοιμάζεται να καρφώσει το σπαθί του στο σώμα του αντιπάλου του. Ο Κένταυρος, που φορά μικρό ιμάτιο αντί της συνηθισμένης δοράς ζώου, αντιστέκεται ορθωμένος στα πίσω πόδια. Το αυθεντικό κεφάλι του Λαπίθη βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι.
Κύριο θέμα των τριάντα δύο μετοπών της νότιας πλευράς του Παρθενώνα είναι η
Σε κάθε μετόπη της νότιας πλευράς του ναού παριστάνεται μονομαχία Κενταύρου με Λαπίθη ή αρπαγή Λαπιθίδας από Κένταυρο. Εξαίρεση αποτελούν οι εννέα κεντρικές (αρ. 13-20), τα θέματα των οποίων παραμένουν δυσερμήνευτα. Παρότι ορισμένοι μελετητές τα συσχετίζουν με το μυθικό παρελθόν της Αθήνας, φαίνεται πιθανότερο να αποδίδουν επεισόδια από τον γάμο του Πειρίθου στη Θεσσαλία.
Οι νότιες μετόπες δεν καταστράφηκαν από τους χριστιανούς, όπως αυτές των άλλων πλευρών του ναού. Ο βομβαρδισμός όμως του μνημείου από τον Francesco Morosini το 1687 μετέτρεψε δεκατέσσερις από αυτές σε θραύσματα (αρ. 11, 13-25). Στις αρχές του 19ου αι. δεκαπέντε από τις δεκαοκτώ καλύτερα σωζόμενες αποσπάστηκαν από τον Thomas Bruce, λόρδο του Elgin, όταν η Ελλάδα βρισκόταν υπό οθωμανική κατοχή και κατέληξαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου (αρ. 2-9 και 26-32). Η μετόπη 10, η οποία είχε πέσει στο έδαφος, κατέληξε μετά από περιπέτειες στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι. Ορισμένα μικρότερα θραύσματα μετοπών είναι διασκορπισμένα σε άλλα μουσεία του εξωτερικού. Στο Μουσείο Ακρόπολης βρίσκονται οι μετόπες 1 και 12 καθώς και θραύσματα εννέα άλλων, τα οποία βρέθηκαν διάσπαρτα στην Ακρόπολη και τη γύρω περιοχή (αρ. 11, 13, 16, 17, 19-22 και 24). Η ανασυγκρότησή τους έγινε με βάση τα σχέδια που αποδίδονται στον ζωγράφο Jacques Carrey, ο οποίος επισκέφτηκε την Αθήνα το 1674, δεκατρία μόλις χρόνια πριν από τον βομβαρδισμό του Morosini.
Boettischer, A., Die Akropolis von Athen nach den Berichten der alten und den neusten Erforschungen, Berlin, 1888, εικ. 14
Brunn, H., Bruckmann, F., Denkmäler griechischer und römischer Sculptur, München, 1902, εικ. 184
Smith, A.H., British Museum. The Sculptures of the Parthenon, London, 1910, σελ. 30, εικ. 48, πίν. 19.1
Katterfeld, E., Die griechische Metopenbilder, 1911, Strassburg, εικ. 1, 6
Casson, S., Brooke, D., Catalogue of the Acropolis Museum. Sculpture and Architectural Fragments, with a section upon the Terracottas, II, Cambridge, 1921, σελ. 81, αρ. κατ. 727
Hekler, A., Die Kunst desPhidias, Stuttgart, 1924, εικ. 22
Praschniker, C., Parthenonstudien, Augsburg/Wien, 1928, σελ. 52
Grinell, I.S., Greek Temples, New York, 1943, εικ. 33
Langlotz, E., Phidiasprobleme, Frankfurt am Main, 1947, σελ. 19-20
Rodenwaldt, G., Köpfe von den Südmetopen des Parthenon, Phil. Hist. Klasse, 1945-6, Abhandlungen der Deutschen Akademie der Wissenschaften zu Berlin Nr. 7 (48), Berlin, 1948, σελ. 18
Kähler, H., Das Griechische Metopenbild, München, 1949, εικ. 80
Becatti, G., Problemi fidiaci, Milano/Firenze, 1951, εικ. 27
Wegner, M., Meisterwerke der Griechen, 1955, Berlin, εικ. 157
Brommer, F., «Fragmente der Parthenonmetopen», Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts 75, 1960, σελ. 54, 70-71, 83, εικ. 39, αρ. κατ. 4, 6
Schlörb, B., Untersuchungen zur Bildhauergeneration nach Phidias, Waldsassen/Bayern, 1964, σελ. 67 υποσημ. 21
Brommer, F., Die Metopen des Parthenon, Mainz, 1967, σελ. 86-87, εικ. 185-189, αρ. κατ. SÜD 7
Bowie, Th., Thimme, D. (εκδ.), The Carrey Drawings of the Parthenon Sculptures, Bloomington, Indiana University Press, 1971, σελ. 45, 47, πίν. 6
Μπρούσκαρη, Μ., Μουσείον Ακροπόλεως. Περιγραφικός κατάλογος, Αθήνα, 1974, σελ. 141, εικ. 253
Simon, E., «Versuch einer Deutung der Südmetopen des Parthenon», Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts 90, 1975, σελ. 101-106, εικ. 1
Ridgway, B.S., Fifth Century Styles in Greek Sculpture, Princeton, 1981, σελ. 23
Fehr, B., «Die gute und die schlechte Ehefrau. Alkestis und Fhaidra auf den Sudmetopen des Parthenon», Hephaistos 4, 1982, σελ. 37
Wesenberg, B., «Parthenongebälk und Südmetopen», Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts 98, 1983, σελ. 57-86
Boardman, J., Greek Sculpture. Τhe Classical Period. A Handbook, London, 1985, σελ. 103-104, εικ. 90, 91.4
Berger, Ε., Der Parthenon in Basel. Dokumentation zu den Metopen, Mainz, 1986, σελ. 86-87, εικ. 88-89, αρ. κατ. SÜD 7
Mantis, A., «Contribution à la reconstitution de la 11e métope Sud du Parthénon», Bulletin de Correspondance Hellénique 111, 1987, σελ. 137
Schwab, K., The Parthenon metopes and Greek vase painting: a study of comparison and influences, UMI (διδακτορική διατριβή), 1988, σελ. 103-104, 153-154, εικ. 79, 132.3
Castriota, D., Myth, Ethos and Actuality. Official Art in fifth century BC Athens, Madison, 1992, σελ. 152-165, εικ. 15
Τριάντη, Ι., Το Μουσείο Ακροπόλεως, Ο Κύκλος των Μουσείων, Αθήνα, 1998, σελ. 258, εικ. 256
Holtzmann, B., Pasquier, Al., Histoire de l'art antique: l' art grec, Manuels de l' Ecole du Louvre III, Paris, 1998, σελ. 179-180
Blundell, S., «Marriage and the maiden: narratives on the Parthenon», στο S. Blundell, M. Williamson (επιμ.), The sacred and the feminine in ancient Greece, London-New York, 1998, σελ. 55, 57-58
Rolley, Cl., La Sculpture Grecque. La periode classique, 2, Paris, 1999, σελ. 73, 86-89, ιδίως 89
Holtzmann, B., L’ Acropole d’Athènes. Monuments, cultes et histoire du sanctuaire d’Athèna Polias, Paris, 2003, σελ. 124-126
Χωρέμη-Σπετσιέρη, Α., Τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Ακρόπολη-Βρετανικό Μουσείο-Λούβρο, Aθήνα, 2004, σελ. 60-61, εικ. 32-34
Barringer, J. M., Art, Myth, and Ritual in Classical Greece, Cambridge, 2008, σελ. 74-80, εικ. 55
Davison, C.C., Lundgreen, B., Waywell, G.B., Pheidias. The Sculptures and Ancient Sources, Bulletin of the Institute of Classical Studies Supplement 105, London, 2009, σελ. 577-578
Ellinghaus, C., Die Parthenonskulpturen. Der Bauschmuck eines öffentlichen Monumentes der demokratischen Gesellschaft Athens zur zeit des Perikles -Techniken in den bildenden Kunst zur Tradierung von Aussagen, Hamburg, 2011, σελ. 49, 50, 63-4, 73, 78, αρ. κατ. 48
Meyer, M., Athena, Göttin von Athen Kult und Mythos auf der Akropolis bis in klassische Zeit, Wien, 2017, σελ. 107-108
Hurwit, J.M., «Helios Rising: the Sun, the Moon, and the Sea in the Sculptures of the Parthenon», American Journal of Archaeology 121, 2017, σελ. 546
Michaelis, Α., Der Parthenon, Leipzig, 1870 und 1871, σελ. 36:30, 127-131, 132, πίν. ΙΙΙ
Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώσουμε την εμπειρία σας στον ιστότοπό μας
Η χρήση των δεδομένων σας περιγράφεται στις ρυθμίσεις απορρήτου