Αριθμός αντικειμένου
Ακρ. 974
Δημιουργός
Εργαστήριο του Αγοράκριτου
Είδος
Αρχιτεκτονικό γλυπτό
Εποχή
Κλασική εποχή
Χρονολόγηση
Γύρω στο 410 π.Χ.
Διαστάσεις
Ύψος: 1,03 μ.
Μήκος: 0,505 μ.
Πλάτος: 0,295 μ.
Υλικό
Μάρμαρο Πεντέλης
Θέση
Πρώτος όροφος, δυτικά
Τμήματα γωνιαίας πλάκας του θωρακίου του ναού της Αθηνάς Νίκης, με ανάγλυφη παράσταση στη δυτική και τη νότια πλευρά. Βρέθηκαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και θέσεις, κυρίως πάνω στην Ακρόπολη, συγκολλήθηκαν και συμπληρώθηκαν.
Στο αριστερό τμήμα, που ανήκει στη νότια πλευρά του θωρακίου, απεικονίζεται η Αθηνά καθιστή σε βράχο, πάνω στον οποίο στηρίζεται και η ασπίδα της. Φορά μακρύ χιτώνα και από πάνω ιμάτιο. Με μία κομψή κίνηση ανασηκώνει το δεξί χέρι, το στηρίζει στην ασπίδα και με τα δάχτυλα τραβά προς τα πάνω την άκρη του ιματίου της. Στην άλλη όψη του ίδιου τμήματος, που ανήκει στη δυτική πλευρά του θωρακίου, διατηρείται τμήμα της αριστερής φτερούγας μιας Νίκης και η παρυφή του ενδύματός της.
Στο δεξί τμήμα της πλάκας απεικονίζεται φτερωτή Νίκη, ντυμένη με λεπτό χιτώνα και ιμάτιο, που απλώνει τα χέρια στολίζοντας κάποιο, χαμένο σήμερα, τρόπαιο. Από τις φτερούγες της σώζεται μόνο μία καθώς και δύο προεξοχές που βοηθούσαν στη στήριξη της άλλης. Μια τρίτη προεξοχή είναι ότι έχει απομείνει από την απόσπαση του κεφαλιού από το ανάγλυφο.
Το θωράκιο περιέβαλλε τις τρεις πλευρές του πύργου, πάνω στον οποίο ήταν χτισμένος ο ναός. Απαρτιζόταν από πλάκες ύψους ενός μέτρου περίπου με ανάγλυφες παραστάσεις στην εξωτερική πλευρά, ορατές από τους ανερχόμενους. Οι οπές στην πάνω επιφάνεια των πλακών φανερώνουν πως το ύψος του θωρακίου αυξανόταν με μεταλλικό κιγκλίδωμα.
Θέμα του θωρακίου είναι ο αλληγορικός εορτασμός των νικηφόρων αγώνων της Αθήνας κατά των εχθρών της, Περσών ή άλλων Ελλήνων. Η αφήγηση δεν είναι συνεχής αλλά αυτοτελείς σκηνές συνθέτουν παραστάσεις που με μικρές παραλλαγές επαναλαμβάνονται σε κάθε πλευρά του θωρακίου: φτερωτές Νίκες που οδηγούν ταύρους στη θυσία ή κρατούν όπλα και στολίζουν νικητήρια τρόπαια με ελληνικό ή περσικό οπλισμό. Ανάμεσά τους κάθεται η θεά Αθηνά έχοντας αποθέσει τα όπλα της. Για τη λάξευση των γλυπτών συνεργάστηκαν πολλοί γλύπτες με επικεφαλής τον Αγοράκριτο. Τα γλυπτά του θωρακίου εκπροσωπούν με τον καλύτερο τρόπο τη γλυπτική του τέλους του 5ου αι. π.Χ., τον λεγόμενο «πλούσιο ρυθμό».
Ο ναός και το θωράκιο της Αθηνάς Νίκης διαλύθηκαν από τους Οθωμανούς το 1687 για την ενίσχυση του προμαχώνα και την καλύτερη οχύρωση της δυτικής πλευράς της Ακρόπολης ενάντια στις επιθέσεις των Βενετών του στρατηγού Francesco Morosini. Το 1835-1836, υπό την επίβλεψη του τότε εφόρου αρχαιοτήτων Ludwig Ross, ο προμαχώνας κατεδαφίστηκε και ο ναός της Αθηνάς Νίκης αναστηλώθηκε για πρώτη φορά. Μία δεύτερη αναστήλωση πραγματοποιήθηκε το 1940 ενώ μία τρίτη ολοκληρώθηκε το 2010.
Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώσουμε την εμπειρία σας στον ιστότοπό μας
Η χρήση των δεδομένων σας περιγράφεται στις ρυθμίσεις απορρήτου