Ερέχθειο. Ζωφόρος σηκού. Σύμπλεγμα ανδρικών μορφών
Αριθμός αντικειμένου
Ακρ. 1073
Δημιουργός
Εργαστήριο αττικό
Είδος
Αρχιτεκτονικό γλυπτό
Εποχή
Κλασική εποχή
Χρονολόγηση
409-406 π.Χ.
Διαστάσεις
Ύψος: 0,49 μ.
Μήκος: 0,22 μ.
Πλάτος: 0,1 μ.
Υλικό
Μάρμαρο Πάρου
Θέση
Πρώτος όροφος, δυτικά
Τμήμα από τη ζωφόρο του σηκού του Ερεχθείου στο οποίο εικονίζεται σύμπλεγμα δύο ανδρών στραμμένων προς τα δεξιά. Και οι δύο φορούν ιμάτια που αφήνουν ακάλυπτο το πάνω μέρος του σώματος. Ο όρθιος άνδρας στηρίζεται σε ραβδί, στέκει πάνω από τον καθιστό νέο και φαίνεται ότι παρακολουθεί αυτό που κάνει.
Η ερμηνεία της σκηνής δεν είναι βέβαιη. Στα σωζόμενα θραύσματα των επιγραφών που αφορούν στον οικονομικό απολογισμό των εργασιών στη ζωφόρο του Ερεχθείου, όχι όμως στα ΕΜ 6667 και ΕΜ 6667 δ που βρίσκονται στο Μουσείο Ακρόπολης, γίνεται αναφορά στις μορφές δύο ανδρών που καταγράφουν χρησμούς, αλλά και σε έναν νέο που σχεδιάζει στο χώμα τον δρόμο που θα έπρεπε να ακολουθήσει ένα άρμα ημιόνων. Πιθανόν, λοιπόν, το παρόν σύμπλεγμα να απεικονίζει μία από αυτές τις σκηνές. Στην περίπτωση μάλιστα της δεύτερης σκηνής, στην επιγραφή σώζεται και η αναγραφή της αμοιβής που καταβλήθηκε στους γλύπτες, η οποία ανέρχεται στο ποσό των 100 δραχμών.
Η ζωφόρος του Ερεχθείου περιέτρεχε το πάνω μέρος των τοίχων του οικοδομήματος, του σηκού, καθώς και της βόρειας πρόστασης. Ήταν διακοσμημένη με μορφές θεών, ηρώων και θνητών αλλά οι μορφές της βόρειας πρόστασης ήταν λίγο μεγαλύτερες από αυτές των άλλων πλευρών. Οι μορφές ήταν δουλεμένες σε όλες τις πλευρές εκτός από την πίσω, λαξευμένες σε λευκό μάρμαρο Πάρου και στερεωμένες με μεταλλικούς συνδέσμους πάνω σε πλάκες από γκρίζο λίθο Ελευσίνας. Εξαιτίας της αποσπασματικής διατήρησης των μορφών το θέμα της ζωφόρου παραμένει δυσνόητο. Πιθανότατα πρόκειται για σκηνές σχετικές με τους μύθους και τις λατρείες στο Ερέχθειο και ειδικότερα με τον Εριχθόνιο. Για τα ονόματα κάποιων καλλιτεχνών που λάξευσαν τις μορφές και την αμοιβή τους, μας πληροφορεί η επιγραφή Ακρ. 6667 δ.
Schöne, R., Griechische Reliefs aus athenischen Sammlungen, Leipzig, 1872, σελ. 8, πίν. II.12, αρ. κατ. 12
Boettischer, A., Die Akropolis von Athen nach den Berichten der alten und den neusten Erforschungen, Berlin, 1888, σελ. 222-223, εικ. 104
Pallat, L., «Friese des Erechtheion», Antike Denkmäler 1895-1898, 2, 1908, σελ. 6-15, εικ. 33, αρ. κατ. 5
Pallat, L., «The Frieze of the Erechtheum», American Journal of Archaeology 16, 1912, σελ. 175-202
Casson, S., Brooke, D., Catalogue of the Acropolis Museum. Sculpture and Architectural Fragments, with a section upon the Terracottas, II, Cambridge, 1921, σελ. 179-181, αρ. κατ. 1073
Paton, J.M., Stevens, G.P., Caskey, L.D., Fowler, H.N., The Erechtheum, Cambridge, 1927, σελ. 259, αρ. κατ. 66
Picard, C., La Sculpture II. Période Classique - Ve siècle, Manuel d'Archéologie Grecque II. 2, Paris, 1939, σελ. 757, εικ. 303
Lippold, G., Die griechische Plastik, Handbuch der Archäologie III 1, München, 1950, σελ. 192-193, εικ. πίν. 69.2
Boulter, P.N., «The Frieze of the Erechtheion», Antike Plastik 10, 1970, σελ. 13-14, πίν. 19-20, αρ. κατ. 66
Τριάντη, Ι., Το Μουσείο Ακροπόλεως, Ο Κύκλος των Μουσείων, Αθήνα, 1998, σελ. 329, 350, εικ. 374
Holtzmann, B., «Note sur la frise de l'Érechtheion : le sujet de MAcr 1073», Bulletin de Correspondance Hellénique 124, 2000, σελ. 221-226
Smoke, S.J., The Erechtheion: Deciphering the Fragments of the Ionic Frieze. masters in B.A., Louisiana State University, 2010, σελ. 73-74, εικ. 43
Palagia, O., «Parian marble and the Athenians», στο D.U. Schilardi, D. Katsonopoulou (επιμ.), Paria Lithos. Parian quarries, marble and workshops of sculpture, Proceedings of the First International Conference on the Archaeology of Paros and the Cyclades, Paros, 2-5 October 1997, Athens, 2010, σελ. 350, εικ. 7
Jacob, R., «Une figure recomposée de la Frise de l'Erechtheion», Revue Archéologique Fasc. 2, 2014, σελ. 303-324
Λεβέντη, Ι., Πόλη σε κρίση, Αθήνα, 2014, σελ. 163-164
Παντερμαλής, Δ., Ελευθεράτου, Σ., Βλασσοπούλου, Χ., Μουσείο Ακρόπολης. Οδηγός, Αθήνα, 2016, σελ. 258-259, εικ. 316
