Ανάγλυφη στήλη. Το «Ανάθημα του Σίλωνα»
Αριθμός αντικειμένου
ΕΑΜ 2565
Είδος
Έργο πλαστικής
Εποχή
Κλασική εποχή
Χρονολόγηση
Γύρω στα μέσα του 4ου αι. π.Χ.
Διαστάσεις
Ύψος: 2,39 μ.
Μήκος: 0,22 μ.
Υλικό
Μάρμαρο
Θέση
Αίθουσα κλιτύων Ακρόπολης
Ψηλή, μακρόστενη στήλη με ανάγλυφες παραστάσεις. Βρέθηκε το 1904 στα νότια του θεάτρου του Διονύσου. Στο πάνω, πλατύτερο μέρος της έχει στερεωθεί με δύο σιδερένια καρφιά ο μαρμάρινος πάτος ενός πολυτελούς σανδαλιού, οι μεταλλικοί ιμάντες του οποίου ήταν προσαρμοσμένοι στις εγκοπές που διατηρούνται στην περίμετρό του. Πάνω στο σανδάλι εικονίζεται ένας ώριμος άνδρα ντυμένος με ιμάτιο. Έχει το δεξί χέρι υψωμένο στην τυπική χειρονομία που δηλώνει σεβασμό.
Στο κάτω μέρος της στήλης ένα μεγάλο ανάγλυφο φίδι ελίσσεται προς το σανδάλι. Ανάμεσά τους υπάρχει χαραγμένη η επιγραφή ΣΙΛΩΝ ΑΝΕΘΗΚΕΝ, δηλαδή «Ο Σίλωνας (το) αφιέρωσε», και ίσως είναι αυτός που εικονίζεται στο σανδάλι.
Το φίδι παραπέμπει σε λατρεία ήρωα και το σανδάλι, η αρχαία ονομασία του οποίου είναι βλαύτη, κάνει πιθανή τη σύνδεση του αφιερώματος με τη λατρεία του Ήρωος επί Βλαύτη, δηλαδή του «ήρωα πάνω σε σανδάλι», που αναφέρουν οι φιλολογικές πηγές. Ωστόσο, ορισμένοι μελετητές συνδέουν τη στήλη με την Αφροδίτη, η οποία κάποτε παριστάνεται με σανδάλι στο χέρι.
Σβορώνος, Ι., Το εν Αθήναις Εθνικόν Μουσείον, Αθήνα, 1903, σελ. 483-492, εικ. 50
Schrader, H., «Funde», Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts. Athenische Abteilung 29, 1904, σελ. 212
Byzantinos, G.B., «A votive Relief to Asklepios», Annual of the British School at Athens 11, 1904/05, σελ. 146-150, εικ. 1-2
Amelung, W., «Ex voto an Asklepios», Archiv für Religionswissenschaft 8, 1905, σελ. 157-160
Τσούντας, Χ., «Ήρως επί βλαύτη», Αρχαιολογική Εφημερίς 1906, σελ. 243-248
Αραβαντινός, Α., Ασκληπιός και Ασκληπιεία, Λειψία, 1907, σελ. 199-200, εικ. 7
Stais, V., Marbres et bronzes du Musée National, I, Αθήνα, 1910, σελ. 231-232, αρ. κατ. 2565
Inscriptiones Graecae II2 , αρ. κατ. 4423
Hausmann, U., Kunst und Heiltum. Untersuchungen zu den griechischen Askepios reliefs, 1948, σελ. 182, αρ. κατ. 192 (A 60)
Καρούζου, Σ., Εθνικόν Αρχαιολογικόν Μουσείον. Συλλογή Γλυπτών: περιγραφικός κατάλογος, Αθήνα, 1967, σελ. 145
Vikela, E., «Attische Weihreliefs und die Kult-Topographie Attikas», Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts. Athenische Abteilung 112, 1997, σελ. 198, εικ. 25.4
Καλτσάς, Ν., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Τα γλυπτά, Αθήνα, 2001, σελ. 216, εικ. 443, αρ. κατ. 443
Ματθαίου, Α., Μαλούχου, Γ., Συνοπτικός κατάλογος των επιγραφών της Ακροπόλεως, Αθήνα, 2012, σελ. 25
Παντερμαλής, Δ., Ελευθεράτου, Σ., Βλασσοπούλου, Χ., Μουσείο Ακρόπολης. Οδηγός, Αθήνα, 2016, σελ. 76-77, εικ. 80
Krumeich, R., "Footprints" and Sculpted Feet: Enduring Marks of Human Presence and Divine Epiphany in Classical Antiquity, στο A. Julia, B. Hegewald, In the Footsteps of the Masters: Footprints, Feet and Shoes as Objects of Veneration in Asian, Islamic and Mediterranean Art. Studies in Asian Art and Culture 7, 2020, σελ. 192-196, εικ. 3.40-3.41
Gillis A.-C., Des dieux dans le four. Enquête archéologique sur les pratiques religieuses du monde artisanal en Grèce ancienne, Archaiologia, Villeneuve d'Ascq, 2021, σελ. 109-110, εικ. 16, αρ. κατ. C99
