Άγαλμα Παπποσιληνού με μικρό Διόνυσο

Παραχώρηση φωτογραφίας

Αριθμός αντικειμένου

ΕΑΜ 257

Είδος

Έργο πλαστικής

Εποχή

Ελληνιστική εποχή

Χρονολόγηση

2ος αι. π.Χ.

Διαστάσεις

Ύψος: 1,13 μ.

Υλικό

Μάρμαρο Πάρου

Θέση

Αίθουσα κλιτύων Ακρόπολης

Περιγραφή
Βιβλιογραφία

Βρέθηκε το 1832 στο θέατρο του Διονύσου. Λείπουν τμήματα των πάνω και κάτω άκρων του Παπποσιληνού, το κεφάλι και τμήμα του αριστερού χεριού του Διονύσου καθώς και τμήμα του προσωπείου που κρατά.

Παριστάνει τον γέροντα Παπποσιληνό να κουβαλά στον ώμο τον μικρό Διόνυσο, θεό του κρασιού και του θεάτρου. Ο Παπποσιληνός, που στο σατυρικό δράμα είναι ο σοφότερος των Σιληνών και παιδαγωγός του μικρού Διονύσου, εικονίζεται ως ηθοποιός, με τριχωτό θεατρικό κοστούμι και ιμάτιο στο κάτω μέρος του σώματος. Είναι γενειοφόρος, φαλακρός, με ρυτίδες στο μέτωπο, ανασηκωμένα φρύδια και χοντρή μύτη, χαρακτηριστικά που θυμίζουν τα αγάλματα του φιλόσοφου Σωκράτη. Στο δεξί χέρι θα κρατούσε κάποιο αντικείμενο, σχετικό με τη λατρεία του Διονύσου ή ένα ραβδί για να στηρίζεται. Στον αριστερό του ώμο κάθεται ο Διόνυσος. Είναι ντυμένος με κοντό χιτώνα, μακρύ ιμάτιο και ενδρομίδες (μπότες) και κρατά στο δεξί χέρι γυναικείο θεατρικό προσωπείο.

Το γλυπτό θεωρείται αντίγραφο ενός έργου του 5ου αι. π.Χ. Οι μελετητές συνδέουν το αρχαιότερο εκείνο γλυπτό με το σατυρικό δράμα «Διονυσίσκος» του Σοφοκλή, με το οποίο ο μεγάλος τραγικός ποιητής απέσπασε τη νίκη στους θεατρικούς αγώνες του 438 π.Χ. Η υπόθεση του έργου έχει σχέση με την ανατροφή και τη διαπαιδαγώγηση του μικρού Διονύσου.

Πιττάκης, Κ.Σ., «Φυλλάδιον 17, αριθμός 3. Νοέμβριος, Δεκέμβριος», Αρχαιολογική Εφημερίς 1839, σελ. 282-283, αρ. κατ. 325
Panofka, T., «Griechisce Reliefs», Archäologische Zeitung 25, 1845, σελ. 15
Kekulé von Stradonitz, R., Die Antiken Bildwerke in Theseion zu Athen, Leipzig, 1869, σελ. 16, αρ. κατ. 39
Friederichs, C., Wolters, P., Die Gipsabgüsse antiker Bildwerke, Berlin, 1885, σελ. 590, αρ. κατ. 1503
Le Bas, M.P., Reinach, S., Voyage Archéologique en Grèce et en Asie Mineure 1842-1844, σχολιασμένη έκδοση, Paris, 1888, σελ. 60, εικ. 27
Lepsius, R., Griechische Marmorstudien, Berlin, 1890, σελ. 79, αρ. κατ. 127
Bieber, M., «Die Herkunff des tragischen kostüms», Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts 32, 1917, σελ. 80, εικ. 46
Bieber, M., Die Denkmäler zum Theaterwesen im Altertum, Berlin/Leipzig, 1920, σελ. 98-99, εικ. 101-102, αρ. κατ. 37
Karousou, S., National Archaeological Museum Collection of Sculpture, Athens, 1968, σελ. 98, αρ. κατ. 257
Künzl, E., Frühhellenistische Gruppen, Köln, 1968, σελ. 11-12 και υποσημ. 8
Σταμπολίδης, Ν., «Το σύμπλεγμα αρ. 257 του Ε.Μ. και οι Πλατωνικοί Σιληνοί», Αρχαιογνωσία 3, 1982-1984, σελ. 123-145, εικ. 16α-γ
LIMC III, Dionysos, σελ. 480, εικ. 378, αρ. κατ. 687
Schӧne-Denkinger, A., «Terrakottamodel aus dem Bau Y am Herligen Tor (Kerameikos)», Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts. Athenische Abteilung 108, 1993, σελ. 160 υποσημ. 56
Ajootian, A., «A Roman Table support at Ancient Corinth», Hesperia 69, 2000, σελ. 500 υποσημ. 51
Καλτσάς, Ν., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Τα γλυπτά, Αθήνα, 2001, σελ. 119, εικ. 217, αρ. κατ. 217
Kaltsas, N. (επιμ.), Agon: Τhe Spirit of Competition in Ancient Greece, Capital Museum, Beijing, July 31 - October 14, 2008, Βeijing, 2008, σελ. 230, αρ. κατ. 126
Παντερμαλής, Δ., Ελευθεράτου, Σ., Βλασσοπούλου, Χ., Μουσείο Ακρόπολης. Οδηγός, Αθήνα, 2016, σελ. 70-71, εικ. 74