Άγαλμα Κόρης. Η «Πεπλοφόρος»

Παραχώρηση φωτογραφίας

Αριθμός αντικειμένου

Ακρ. 679

Δημιουργός

Καλλιτέχνης του «Ιππέα Rampin» (;)

Είδος

Έργο πλαστικής

Εποχή

Αρχαϊκή εποχή

Χρονολόγηση

Γύρω στο 530 π.Χ.

Διαστάσεις

Ύψος: 1,2 μ.

Υλικό

Μάρμαρο Πάρου

Θέση

Αίθουσα αρχαϊκής Ακρόπολης

Το κάτω μέρος του σώματος βρέθηκε το 1886 στον ονομαζόμενο «λάκκο των Κορών», το κεφάλι λίγες μέρες αργότερα σε κοντινή απόσταση και το πάνω μέρος του σώματος ανατολικότερα, στα βορειοδυτικά του Ερεχθείου.

Η Κόρη είναι γνωστή ως «Πεπλοφόρος» εξαιτίας του ρούχου που φορά, του πέπλου. Ο πέπλος συγκρατείται στη μέση με ζώνη και στους ώμους με μεταλλικές περόνες, στερεωμένες στις μικρές οπές που υπάρχουν ακόμα. Από κάτω φορά μακρύ χιτώνα με λεπτές πτυχές, που απλώνονται πάνω στα πόδια. Οι φασματοσκοπικές αναλύσεις των χρωμάτων έδειξαν ότι η ζώνη θα ήταν μπλε και πράσινη και ο χιτώνας γαλάζιος με πράσινη ταινία στον λαιμό. Ο πέπλος ήταν λευκός, με το μεσαίο τμήμα του διακοσμημένο με κατακόρυφες σειρές μικρών ζώων, πουλιών και ιππέων μέσα σε κόκκινα πλαίσια. Τα πλαίσια ορίζονταν από δύο ταινίες με ανοιχτόχρωμους ρόδακες, ίσως σε πράσινο φόντο. Στην αναδίπλωση και στον ποδόγυρο του πέπλου υπάρχει διπλή ταινία διακοσμημένη με συνεχή σπείρα και ζεύγη φύλλων και με αλυσίδα από έλικες και ανθέμια, που εναλλάσσονται με άνθη λωτού.

Τα μαλλιά της Κόρης πέφτουν μπροστά σε μακριές μπούκλες και πίσω τα συγκρατεί ταινία. Καλύπτονται με κόκκινο χρώμα, πιθανότατα το υπόστρωμα για την τελική, καστανή τους απόχρωση. Το ίδιο χρώμα έχουν οι ίριδες των ματιών και τα χείλη, ενώ οι κόρες, τα βλέφαρα και τα φρύδια ίσως τονίζονταν με μαύρο. Στις 35 οπές που ανοίγονται στο κεφάλι, σώζονται υπολείμματα από μεταλλικά στελέχη, τα οποία θα σχημάτιζαν στεφάνη από ακτίνες ή άνθη λωτού. Στις οπές των λοβών των αυτιών στερεώνονταν χάλκινα σκουλαρίκια, ενώ στην κορυφή του κεφαλιού διατηρείται υπόλειμμα στελέχους μηνίσκου.

Το αριστερό χέρι της Κόρης ήταν κατασκευασμένο από ξεχωριστό κομμάτι μαρμάρου και προσαρμοσμένο στην κοιλότητα που βλέπουμε σήμερα. Το δεξί είναι τεντωμένο προς τα κάτω με τα δάχτυλα κλειστά, σαν να κρατούσε κάποιο αντικείμενο. Αυτό, σε συνδυασμό με τη συντηρητική για την εποχή ενδυμασία, οδήγησαν στην υπόθεση ότι δεν πρόκειται για συνηθισμένη Κόρη αλλά για θεά, ίσως την Άρτεμη, που θα κρατούσε βέλος στο δεξί χέρι και τόξο στο αριστερό.

Είναι έργο σπουδαίου αθηναίου καλλιτέχνη, ίσως του ίδιου που φιλοτέχνησε τον «Ιππέα Rampin» (Ακρ. 590), τα αγάλματα κυνηγετικών σκύλων (Ακρ. 143, Ακρ. 525 και Ακρ. 550) και άλλα γλυπτά της Ακρόπολης.

Στάης, Β., «Αρχαϊκόν ΄Αγαλμα εξ Ακροπόλεως», Αρχαιολογική Εφημερίς 1887, σελ. 130-134, εικ. 9
Gardner, E., «Recently Discovered Archaic Scultures,», Journal of Hellenic Studies 8, 1887, σελ. 163-165, εικ. 1
Kalkmann, A., «Zur Tracht archaischer Gewandfiguren», Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts 11, 1896, σελ. 46-48
Lechat, H., Au Musée de l’ Acropole d'Athenes, Paris, 1903, σελ. 324-327, εικ. 31
Καββαδίας, Π., Wolters, P. κ.ά., Μνημεία της Ελλάδος: Γλυπτά εκ του Μουσείου της Ακροπόλεως, 1, Αθήνα, 1906, σελ. 77-78, εικ. 16.1
Lawrence, A.W., Classical Sculpture, New York, 1927, σελ. 129-130, 136-137, εικ. 14a
Beazley, J.D., Ashmole, B., Greek Sculpture and Painting to the End of the Hellenistic Period, London, 1932, σελ. 20-21, εικ. 36
Langlotz, E., Schuchhardt, W., Schrader, H., Die archaischen Marmorbildwerke der Akropolis, Frankfurt am Main, 1939, σελ. 45-48, εικ. 3-8, αρ. κατ. 4
Lullies, R., Hirmer, M., Griechische Plastik von den Anfängen bis zum Ausgang des Hellenismus, München, 1956, σελ. 43-44, εικ. 41-43
Buschor, E., Die Plastik der Griechen, Berlin, 1958, σελ. 44, 47
Tsirivakou-Neumann, C., «Zum Meister der Peploskore», Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, 79, 1964, σελ. 114
Richter, G., Korai: Archaic Greek Maidens, London, 1968, σελ. 72, εικ. 349-354, αρ. κατ. 113
Charbonneaux, J., Martin, R., Villard, F., Grèce Archaique: 620-480 avant J.-C., Paris, 1968, σελ. 122, 124, 126, εικ. 101, 104
Fuchs, W., Die Skulptur der Griechen, München, 1969, σελ. 165-167, εικ. 167-168
Ridgway, B.S., The Severe Style in Greek Sculpture, Princeton, 1970, σελ. 21, εικ. 24
Schuchhardt, W.H., Geschichte der griechische Kunst, Stuttgart, 1971, σελ. 138-140, 142, εικ. 101-102
Μπρούσκαρη, Μ., Μουσείον Ακροπόλεως. Περιγραφικός κατάλογος, Αθήνα, 1974, σελ. 56, εικ. 100-101
Cook, R.M., «A Supplementary Note on Meniskoi», Journal of Hellenic Studies 96, 1976, σελ. 153-154
Ridgway, B.S., «The Peplos Kore, Akropolis 679», Journal of the Walters Art Gallery. Essays in Honor of Dorothy Kent Hill 36, 1977, σελ. 49-61, εικ. 1
Boardman, J., Greek Sculpture. The Archaic Period, New York, 1978, σελ. 73, εικ. 115
Cook, R.M., «The Peplos Kore and its Dress», Journal of the Walters Art Gallery 37, 1978, σελ. 85-86
Ridgway, B.S., «The Fashion of the Elgin Kore», The J. Paul Getty Museum Journal 12, 1984, σελ. 29-58
Stewart, A., Greek sculpture, an exploration, New Haven/London, 1990, σελ. 123, εικ. 147, 149
Martini, W., Die archaische Plastik der Griechen, Darmstadt, 1990, σελ. 151, 154-155, 159, εικ. 46
Ridgway, B.S., «Metal attachments in Greek Marble Sculpture», στο M. True, J. Podany (επιμ.), Marble: Art Historical and Scientific Perpectives on Ancient Sculpture, Malibu, 1990, σελ. 186-187, εικ. 1a-b
Ridgway, B.S., The Archaic Style in Greek Sculpture, Chicago, 1993, σελ. 141-151, εικ. 4.48, πίν. 29
Rolley, Cl., La sculpture grecque. Des origines au milieu du Ve siècle, La sculpture grecque 1, Paris, 1994, σελ. 181-182, εικ. 8, 160-161
Γιαλούρης, Ν., Αρχαία Γλυπτά, Αθήνα, 1994, σελ. 64-65, 229, εικ. 19-21, αρ. κατ. 19-21
Payne, H., Young, G.R., Αρχαϊκή μαρμάρινη πλαστική από την Ακρόπολη. Φωτογραφικός Κατάλογος, Αθήνα, 1997, σελ. 92, εικ. 29-33, αρ. κατ. 29-33
Τριάντη, Ι., Το Μουσείο Ακροπόλεως, Ο Κύκλος των Μουσείων, Αθήνα, 1998, σελ. 90-91, 102-105, εικ. 67-70
Hermary, A., «Histoire des techniques et histoire des styles: l'exemple de la sculpture archaïque», στο J.-P. Brun, Ph. Jockey (επιμ.), Techniques et sociétés en Méditerranée. Hommage à Marie-Claire Amouretti, Paris, 2001, σελ. 338-342, εικ. 3
Stieber, M., The poetics of appearance in the Attic Korai, Austin, 2004, σελ. 42-82, εικ. 1
Trianti, I., «Sculpture in Athens, Sixth-Fifth Century B.C.», στο N. Kaltsas (επιμ.), Athens-Sparta, Onassis Cultural Center, New York, December 6, 2006 - May 12, 2007, New York, 2006, σελ. 76-77, εικ. 2
Brinkmann, V., «Κόρη ή θεά; Το αίνιγμα της «πεπλοφόρου» από την αθηναϊκή Ακρόπολη», στο V. Brinkmann, R. Wünsche, Ν. Καλτσάς (επιμ.), Πολύχρωμοι Θεοί. Χρώματα στα αρχαία γλυπτά, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο 2007, Αθήνα, 2007, σελ. 42-51
Patay-Horváth, A., Metallanstückungen an griechischen Marmorskulpturen in archaischer und klassischer Zeit, Tübinger Archäologische Forschungen 4, 2008, σελ. 96, εικ. 8, 64, αρ. κατ. 97
Brinkmann, V., «Mädchen oder Göttin? Das Rätsel der “Peploskore” von der Athener Akropolis», στο V. Brinkmann, R. Wünsche (επιμ.), Bunte Götter. Die Farbigkeit antiker Skulptur, München, 2010, σελ. 84, εικ. 71-75, 81-83
Østergaard, J.S., The Polychromy of Antique Sculpture: A Challenge to Western Ideals?, 2010, München, σελ. 87-89, εικ. 27-29
Παντερμαλής, Δ. κ.ά., Αρχαϊκά Χρώματα, Αθήνα, 2012, σελ. 28, 29, αρ. κατ. 3
Παντερμαλής, Δ., Ελευθεράτου, Σ., Βλασσοπούλου, Χ., Μουσείο Ακρόπολης. Οδηγός, Αθήνα, 2016, σελ. 128, 130-131, 172-173, εικ. 138, 206
Καρακάση, Κ., Αρχαϊκές Κόρες, Αθήνα, 2017, σελ. 101 υποσημ. 34, 140 υποσημ. 49, 142, 143, 145 υποσημ. 108, 149, 151 υποσημ. 169, 157 υποσημ. 238, 158, 167, 197-200, 204-205, εικ. 138-139, 244-247, σχ. 20
Katsaros, Th., Vasiliadis, C., «Polychromy in Greek Sculpture», στο O. Palagia (επιμ.), Handbook of Greek Sculpture, Ancient Greek and Roman Art and Architecture, Berlin/Boston, 2019, σελ. 707-709, εικ. 22.12
Sturgeon, M.-C., «The Archaic Style in Greek Sculpture», στο O. Palagia (επιμ.), Handbook of Greek Sculpture, Ancient Greek and Roman Art and Architecture, Berlin, 2019, σελ. 280-284, εικ. 10.12a-b
Abbe, M., «Art», στο Wharton, D. (επιμ.), A Cultural History of Color in Antiquity, London, 2021, σελ. 137-139, εικ. 8.1, 8.2